Oedolion
Mae diogelu'n ymwneud ag atal oedolion sydd mewn perygl rhag cael eu cam-drin neu eu hesgeuluso ac amddiffyn y rheini sydd wedi cael eu cam-drin neu eu hesgeuluso.
Mae gan bawb yr hawl i fod yn ddiogel ni waeth pwy ydyn nhw neu beth yw eu hamgylchiadau. Mae cadw pobl yn ddiogel yn fusnes i bawb.
Oedolyn mewn perygl
Pwy yw aedolyn mewn perygl?
Oedolyn mewn perygl yw rhywun y mae angen cymorth arno gyda'i les corfforol neu emosiynol, a allai, o ganlyniad, gael ei ystyried yn agored i niwed. Efallai y bydd angen cymorth arno gyda thasgau byw pob dydd. Gallai rhai enghreifftiau o hyn gynnwys cymorth i fwyta, gwisgo, rheoli arian neu fynd allan o'r tŷ.
Cam-drin - A fyddwn i'n gweld yr arwyddion?
Gall cam-drin fod ar sawl ffurf fel:
- Corfforol - Taro, cicio neu ddefnyddio ataliaeth ormodol.
- Seicolegol - Bygythiadau o niwed neu sarhad, perthnasoedd lle caiff person ei reoli ac arwahanrwydd.
- Rhywiol - Gweithgarwch rhywiol nad oes ei eisiau, gan gynnwys cyffwrdd.
- Ariannol - Dwyn, twyll neu roi pwysau ar berson o ran eiddo neu ewyllysiau.
- Esgeulustod - Methiant i ddiwallu anghenion pob dydd yr oedolyn sydd mewn perygl.
Beth ddylwn i ei wneud?
Os ydych chi'n amau bod person mewn perygl uniongyrchol o niwed, ffoniwch 999 a siaradwch â'r Heddlu.
Iechyd Meddwl a Lles – Oedolion
Samariad
Mae'r Samariaid yn wasanaeth llinell gymorth sydd ar gael 24/7, sy'n rhoi cymorth emosiynol i unrhyw un sydd mewn trallod emosiynol, sy'n ei chael hi'n anodd ymdopi, neu sydd mewn perygl o hunanladdiad.
CALL 24/7
Mae CALL 24/7 yn cynnig gwasanaeth gwrando a chefnogi cyfrinachol, gan ddarparu cymorth emosiynol a gwybodaeth/llenyddiaeth ar Iechyd Meddwl a materion cysylltiedig i bobl Cymru.
CALM
Mae CALM yn rhedeg llinell gymorth am ddim, cyfrinachol a dienw yn ogystal â gwasanaeth gwe-sgwrs, sy'n cynnig help, cyngor a gwybodaeth i unrhyw un sy'n ei chael hi'n anodd neu mewn argyfwng
SASP (Bartneriaeth Cymorth ar ôl Hunanladdiad)
Mae'r Bartneriaeth Cymorth ar ôl Hunanladdiad yn dwyn ynghyd sefydliadau profedigaeth hunanladdiad a phobl sydd â phrofiad o lygad y meddwl, i roi cymorth ymarferol ac emosiynol i unrhyw un sydd mewn profedigaeth oherwydd hunanladdiad
Shout
Mae Shout 85258 yn wasanaeth cymorth negeseuon testun am ddim, cyfrinachol, 24/7 i unrhyw un sy'n ei chael hi'n anodd ymdopi.
SANE
Mae SANE yn elusen iechyd meddwl flaenllaw yn y DU sy'n gweithio i wella ansawdd bywyd unrhyw un sy'n cael ei effeithio gan salwch meddwl.
Cam-drin Domestig
Beth yw cam-drin domestig?
Mae Llywodraeth y DU yn diffinio trais a cham-drin domestig fel a ganlyn:
Nid trais corfforol yn unig yw cam-drin domestig, gall hefyd fod ar ffurfiau eraill megis ymddygiad emosiynol, rheolaethol a gorfodi, a cham-drin economaidd rhwng dau berson 16 oed neu'n hŷn sydd â chysylltiad personol. (Deddf Cam-drin Domestig 2021).
Mae llawer o wahanol fathau o gam-drin domestig; mae'r rhain yn cynnwys y canlynol, ond heb fod yn gyfyngedig iddynt:
- Ymddygiad lle rheolir drwy orfodaeth/cam-drin emosiynol/seicolegol
- Cam-drin corfforol
- Cam-drin rhywiol
- Cam-drin ariannol
- Aflonyddu a stelcian
Gall cam-drin domestig hefyd gynnwys amrywiaeth o ymddygiadau sy'n ddibwys pan gânt eu hystyried fel digwyddiadau unigol. Os ydynt yn cynnwys patrwm ymddygiad sy'n arwain at deimlad o ofn, braw neu ofid, camdriniaeth yw hyn.
Ar bwy y gall cam-drin domestig effeithio?
Gall cam-drin domestig ddigwydd i unrhyw un beth bynnag fo'i oedran, rhyw, cenedligrwydd, ethnigrwydd ac ni waeth beth fo'i incwm, dosbarth neu statws, statws mewnfudo, tueddfryd rhywiol neu faterion iechyd (gan gynnwys beichiogrwydd).
Gall cam-drin domestig ddigwydd rhwng pobl sydd:
- Mewn/wedi bod mewn perthynas agos â'i gilydd
- Yn/wedi byw gyda'i gilydd
- Wedi cael plant gyda'i gilydd
- Yn gysylltiadau teuluol agos.
Mae llinell gymorth Byw Heb Ofn yn wasanaeth cymorth a gwybodaeth cyfrinachol, am ddim i unrhyw un sy'n profi cam-drin domestig neu rywiol neu sydd am gael rhagor o wybodaeth am y gwasanaeth cymorth sydd ar gael ac mae ar agor 24 awr y dydd, 7 niwrnod yr wythnos. Ffoniwch y rhif rhadffôn 0808 80 10 800.